Jak rozmawiać o sytuacji w Ukrainie z młodzieżą niepełnosprawną intelektualnie? Co robić, a czego unikać? Zachęcamy Rodziców uczniów i nauczycieli do zapoznania się z poradnikiem, który przygotowała psycholog Małgorzata Mrozowska.
- Jeżeli twoje dziecko nie dopytuje, nie wykazuje oznak stresu lub podwyższonego lęku, a jego zachowanie nie zmieniło się, warto przemyśleć zasadność poruszania tego tematu lub przekazywać informacje stopniowo, nie mówiąc od razu wszystkiego, co się wie.
- Nie oglądaj przy dziecku doniesień dotyczących wojny, ogranicz te informacje do materiałów, które widziałeś wcześniej i wiesz, jakiego rodzaju niosą treść. Unikaj materiałów drastycznych mogących powodować lęk lub zachowania agresywne.
- Nie zostawiaj włączonego telewizora; kontroluj, do jakich treści w internecie ma dostęp Twoje dziecko – wszystkie informacje docierające do osoby z niepełnosprawnością intelektualną powinny być dostosowane do poziomu jej funkcjonowania. Informacje niedostosowane mogą stworzyć u tej osoby nieprawdziwy, wyolbrzymiony obraz aktualnych wydarzeń i generować lęk. Wiadomości często są przedstawiane w sposób drastyczny, a zdjęcia czy nagrania są niedostosowane do możliwości emocjonalnych naszych uczniów. Układ nerwowy osoby z niepełnosprawnością intelektualną przetwarza tego rodzaju obrazy inaczej niż u innych osób – treści niedostosowane do możliwości odbiorczych mogą powodować pojawianie się zachowań niepożądanych, lęk, agresję i autoagresję.
- Nie prowadź nacechowanych emocjonalnie rozmów dotyczących bieżących wydarzeń na Ukrainie – to wzmaga lęk. Używaj języka dostosowanego do możliwości twojego dziecka. Zamiast „wojna”, używaj słów takich jak np. „konflikt”.
- Jeżeli twoje dziecko jest zainteresowane tematem, ma nieograniczony dostęp do informacji, rozmawia o wojnie z kolegami – odpowiadaj na pytania, nie unikaj odpowiedzi, ale przekazuj wiedzę, dostosowując ją do możliwości poznawczych i emocjonalnych swojego dziecka.
- Dementuj i wyjaśniaj nieprawdziwe informacje, którymi dysponuje twoje dziecko.
- Nie strasz dziecka możliwymi scenariuszami wydarzeń, ponieważ może to wzmagać lęk i agresję.
- Pamiętaj, że przekazujesz dziecku swoje emocje. Dajmy sobie przestrzeń do przeżywania emocji, nie zapominając o bezpiecznej i spokojnej przestrzeni. Dziecko może widzieć, że płaczesz lub boisz się, ale konieczne jest wyjaśnienie mu powodów złego samopoczucia. Należy o tym rozmawiać. Szczerość buduje poczucie bezpieczeństwa.
- Zadbajmy o siebie. Głód, zmęczenie, zbyt mała ilość snu, zbyt duża ilość bodźców – te czynniki nie są naszymi sprzymierzeńcami, kiedy zmagamy się ze stresem lub musimy odnaleźć się w nowej sytuacji.
- Przewietrz głowę – aktywność na świeżym powietrzu pozwoli na chwilę oderwać się od dynamicznie zmieniającej się sytuacji.
- Każdy czuje strach, słysząc lub śledząc informacje o wojnie. Musimy rozmawiać o tym czym jest strach, jak go przeżywamy i jak możemy nad nim zapanować.
- Nie mów o wojnie jak o czymś romantycznym. Rozmawiajmy o wolności, ale nie twórzmy wizji, że w wojnie jest coś dobrego.
- Nie stygmatyzuj obywateli poszczególnych krajów. Nie podkreślajmy, że obywatele kraju, który jest agresorem są źli, ponieważ u osób np. z niepełnosprawnością intelektualną może to powodować lub wzmagać zachowania agresywne i autoagresywne.
- Zaangażuj się wraz z dzieckiem we wspólne działania, np. przyłącz się do akcji charytatywnych na rzecz osób z terenów objętych wojną.
Opracowała: psycholog Małgorzata Mrozowska
